|
|
Die Joasar Schella( Raimund Jäger / Gschnitztaler Dialekt / Tirol) Sonkt Joas und Vols gkeahrn zomm und des ischt dörscht a bissela gor an entrischa Gegnd, wö man olbm schün vö Hexn und ondriga Ungschichter derzählt hot, dias dörscht gebn hot und dia bis zen heitgn Tog do entn nö nit gonz ausgschtörbn sein sölln. Nit umensiischt geits dürchs gonza Volsartol derhein an Haufn nia zuagschpörschta Kopelln, en dia man voar Hexn oder ondriga Ungschichter sicher sein söll, wia di Leit sogn und glaabn. Sicher ischt sicher, man woass jo nia,do schpring man holt en gscheidigschtn gaach in a Kopella und geit an Weichbrunnen, wenns haarig wearscht,woascha wöll.
Do hots amol glott 32 Hexn af oan Haufn gebn, dia vö Sonkt Joas bis zehinterscht ens Vols eign geleb und gfuahrwercht hobn. Man hot gsogg, dasses sövl Hexn sein, wia a Korschtnschpiil ausmocht und des ischt nit wiag. Dia Luadern söllns ah getriibn hobn und mit olln Mittln,Tikka,Saftlar, Salblar und Gfakka hobnsa en dr Gegnd an Unfurbm ungerichtet, wös gött gongen ischt. Der Pfinstigs nochn Betlaitn vö der Joasar Kürchnglogga, ze dear man ah di Joasar Schella gsogg hot, seinsa dürch diahrign Hauskomina af Reiserbesn ze diahrign Zommenkinfta afn Padaunar Kogl derhau geriittn. Dörscht hobnsa an schworschzn Hexnkroas ausgetromplt gkop, in densa Hexnsabbat gkoltn hobn. Do sölls gonz seisch und fokkat zugongensein, dass mansa schaamen muass, wenn man gött drundenkt, wos dia Hexn getriibn hobn. In den Kroas ischt koa Grasl meahr gewoxn und des bis zen heitign Tog, gonz gewiiss wohr. Ober koa Schtörfl woxt do meahr, sogn di oltn Volsar und Joasar. Ausgfohrn und augfohrn sein di Hexn der Pfinstigs, wia gsogg, dürch di Komina. Do hot aniada iahr Schprihdl gsogg und o is gongen afn Reiserbesn zwischn der Griita. Des ischter völleicht - ze der Gauda vö di jingarn Joasar Mander - a Gschtuadl gewesn, wenn di Hexn mit di blekkatn Arscha af di Besn geriittn und af Padaun derhaugschössn sein. Umen Joasar Kürchtuurn hobnsa holt an groaßn Bögn gemocht, weil do hobnsesa vön Tuurnkreiz gförchtn. Kreizer sein fir Hexn eppas Örgarsch as hoassa Eardäpfl en Kiitlsook innen. Di Geira kanntn nit bessar fliagn, hobn di Schmirnar und di Schtofflichar olbm gsogg, wenn des Hexngschwader der Pfinstigs meahr unterwegs gewesn ischt.
Di giftigschta Hex vö dear gonzn Schlongenbruat hot Wegramml oder oanfoch Ramml vö Sonkt Joas gkoassn. Si war siischt asöa gfiahriga junga Zussl af Joas arrausn gewesn, ober ols Öberhex hotsa di ondrign Hexn vön Tol olbm geziaterscht, wennsa nit pariarscht hatn, wiases selber hobn hot welln. Si hotnen noar oanfoch di Besn gschtuzt oder di Besnschtiila gepecht, dassa pikkn bliibn sein und woass nö wos fir ondriga Tikka, asar eingfolln sein gegn diahrign Hexnkolleginnen. Weils ze der domolign Zeit nö koa Telefon oder koa Pöschtauto gebn hot, hotsa en di ondrign Hexn di Bötschoftn dürch an oltn Uhu ausrichtn lossn, dear af olles Miglara ogerichtet gewesn ischt. Den Uhu hotsa friagar amol dürch a verzauberschta weissa Maus en Lörlas Wold innen en der Schmiirnar Leita gfocht und noar hotsarn ols komöttn Hexnvögl ba di Nächta ,wö Völlmuna gewesn ischt, ogerichtet. Untertogs schlofft asöa Vögl meischtns, wia man jo woass, woascha wöll. Dear Uhu ischtar nia vö di Sökkn gongen und wennar gemaust hot, noar hotsa ah glei di Federn gkop, diasa fir woas wos olles gebraucht hot. Öft hotsa sella Federn ah an di verschiidnschtn Leit verschikkt ols a unhoamlas Zoachn fir a nachnds Unglikk. Wia man jo woass, sein Federn und Kotznfealder gonz wichtiga Werchzuiger, dia Hexn oanfoch brauchn, follsa earnscht genommen wearn welln. Wenn Ramml mit ar Uhufeder ar Kuah ibern Ruggn gfohrn ischt, noar hot diasn a bluatiga Milch gebn oder di Kuah hot glott oan ums ondriga Mol verwörfn. Hotsa di Oara vö ar Bruathenna mit ar sellan Feder ogewischt, noar sein Beisswürbmdlar ausgschlipft onschtott Hiadlar. Hotsa an schwongern Weibes Uhufedern oder a Kotznfeahl afn Bauch geleg, noar hobn di Pöppelar vö olln Unfong un gschilcht. Asö hot Ramml gearn di gonza Nochborschoft af Sonkt Joas tribeliarscht, una dass manar beikemmen war. Dr Uhu selber ischt ba an Gewehrschuuss gegn di Bleikugl gfroarn gewesn, wia man olbm gsogg hot. Des hoasst, dass aniader Schuuss oanfoch ogeprollt ischt. Wos Wunder ba den Hexnvögl vö Rammlan.
Wennsa Ramml der Pfinstigs zen Hexnsabbat afn Padaunar Kogl parat gemocht hot, noar hotsesa ibrol Hennen- oder Roppnfredern mit an Popp ugngepikkt . Asö gfederscht issa noar mitn Reiserbesn zen öffnen Hearschtkomin gongen, des a groasser Schluufkomin gewesn ischt. Dörscht hotsa s richtiga Schprichl gsogg: „ Dumidum au und ninderscht un.“ Af des augn hot dr Besn untern iahrign Orsch ze orbatn ungfongen und hot an Zischar getun, as wenn der gonza inndera Wind af amol dürchs Tol geblosn hat und Ramml ischt ba Komin öbn aussngschössn as wia an Arschtellarikugl. Mei Liaber, noar is derhingongen afn Padaunar Kogl augn, as wia gschmürb. En Uhu hotsa mitgenommen, dearscha af dr wullan Weschta eigngekralt hot und den dia Fliagarei gött frei gedunkt hot. Ramml selber hotsa ban hoslnussan Besnschtiil gkep und ze tian hotsa gkop gött en di Hudern, dassesa nit ogewörfn hot, ba dear Fliagarei. Di ondrign Hexn sein ah olla eingflögn kemmen zen Hexnsabbat zomp schworschza Kotzn oder Hexnroppn. Dia Viiher hobn jo nebn di Goassa zen Hexninventar gegkearscht, woascha wöll. Wenn di Hexn amol an verzauberschtn und verhextn Goassböck fir a bsundriga Zaubrarei af Padaun öbn gebraucht hobn, noar hotn Ramml persönlih dürch di Lifta derhaugeriittn. Dear Böck hot miassn graua sein und ah koa Minach sein terffn, weils vö an sellan verschniitnen Säkkl hots koana Hexnkitzlar ogebn. A sellar hat koa Gschpiira fir Schpoichlar auderbrocht, woascha wöll. Man hats ober af dr oan Seita gonz und gor nit und nit fir miglar gkoltn, dass a Goassböck dürch di Lifta fliagn kannt, ober Ramml hot des olles derdeixlt. Beasa Zungen hobn behauptet, dass iahr Böck der Tuifl selber sein muass,weilsa ah olbm dermit geredet hot. Si hotsa noar ban Böck afn Ruggn gkökkt, hotsa ba di Hoarn und ba di Zötl gkep und hotn eppas in an Oahra gflischtersch. Af des augn hoter ungfongen ze zoopl und ischt ogedompft afn Padaunar Kogl derhau wia a Hubschraufar, tat man heitzetoga sogn. Zearschtn hot Ramml ober en Böck meischtns a poor Schtampelar Brompan gebn, dassar en der Luft nit sella gedrahta Hipfa tuat und di Reitarin gor oowerfat, weil an Reservabesn miitzenemmen, fir a gleiggrana Flugpanna, hats nit vertrogn. Do hot an olts Hexngsetz gölten, des gkoassn hot: „ Besnriit ischt Besnriit und Böckriitt ischt Böckriit und wenns di ols Hex owürft, noar bischa nicht schod, wennda hin bischt und glei zundrigscht af Schpiitzgaul derhoforscht.“ As geltet götts Iabedera, ober boades zomm geaht nit, weil siischt eventuell gaach a Bonn eintretn kannt und dörscht war di gonza Hexarei ban Teifl, woascha wöll und des war wöll a saggrischer Betriibsunfoll.
Dear Hexnzauber vö Rammlan und di ondrign Volsar Hexn hotsa natirlich ibrol in di ondrign Talder umenondergeredet, vällig bis af Schprugga aussn hot mansa gekennt, dia 32 Zussl olla zomm. Di Volsar Baurn hobn olbm gsogg, dass mansa af fünf Pflaarn holt gött und gött auderlegat, wenn mansa ze Tol ziachn miassat. Und asö is holt kemmen, dass amol a gschtöbnder Gsell vön Gschnitztol vö lauter Neigiar af Joas ummen gongen ischt, mit Rammlan a Wearschtl ze redn, öbsn nit apoor Zaubrareien learn kannt. Siischt ischt dr Gschnitztolar ban Learn wöll olbm eahdrar a Schtöckesl gewesn, ober wenns um eppas Zwiidersch und Zwerchs gongen ischt, noar hotern des olbm leicht ausderrechnt. Ausserdem hotr gewisst, dass Ramml siischt ah asöa saftigs, junges Weibesl war. Jo und weildn der Hober gschöchn hot, hoter miassn ze schaugn schpringen. Weils domols nö koana Möpeds oder gor Autös gebn hot, ischter holt öftar gschnochz iber Nösslach und Schtofflach ze Fuass hin und heargeplorft. Ramml hot wöll glei dergneist, wos dear Gschnitztolar en Schilda fiahrscht. Ba iahr hobnsa schün viil Manderleit di Hearndlar ogschtoassn, wennsa gemoat hobn,dassesa gött asö iberhaps nemmen kanntn. Si hot den Bueschn holt glei amol schiana Augn gemocht, dassn s Hiirn gsötn hot und noar hotsn afs Earschta amol gött a bissela verhext. Af des augn ischt dr gschtöbnda Gschnitztolar nö wiachar und fruatigar woarn , bissn asö gfiahrig gkop hot firsch Zaubern und woas nö ze wos olles ondriga, wos holt asöar jungen Hex olles einfollt. „Zearschtn „ , hotsa gsogg derzua, „ muascha schün a bissela neffn ba miar, dassa a wiag a Hexngschmachl gkriagscht und noar zoag ihdersch Zaubern“. Des hotsa der Gsell nit zwoamol sogn lossn und ischt wöll öftar und öftar af Joas ummengschlichn ze Rammlan. Firsch Zaubern selber hotterscha ober s richtiga Schprichl nia dermörkt. Ramml hat en Gschnitztolar welln ols Hexnmoaschter orichtn, ober asö richtig ischtar des nit gelungen, weilar drfir oanfoch ze bläd gewesn ischt. „ A jo“, hotsesa gsogg, „ a bissela s Hexnmoaschtern wear ihdn wöll beiderbringen, noar is genuag, weil siischt warar jo nit schlecht ba Zuigg “. Si ischt s Probiarn mitn Besn dürch di Luft ze reitn ungongen und hotn gsogg: „ Mogscht gött tian, noar fohrmer amol mit an Besela, mogscht gött s Schprichl sogn, des mer gelearnt hobn, do voarn Komin und an Freiflug af mein Reservabesn hoscha. Ih fliag diar mitn meinign Besn noch und kommandiar di schün, du muascht di holt fescht hebn afn Besn öbn, noar geahts derhin „ . Des hotsa dr Gschnitztolar nit zwoamol sogn lossn, ear hot apoor bläda Lochar ogelot und ischt zuagn zen Komin, hotsa en Besn zwischns Gschtella geklemmp und hot s Schprichl gsogg: „ Dumidum aus und ibrol un „. Iatz hot dear Schtöckesl schtott „ ninderscht un“ folscherweisa gsogg „ ibrol un „ .Noar ischt di Hexnforscht wöll ungongen und der Besn ischt befehlsmässig ibrol en dia veschnoggetn Kominwändda zompn Gschnitztolar zuagngetuscht, wös gongen ischt. Frage nicht, wia dear Löter ausgschaugg hot, wöar iber Doch ban Komin noar aussargschössn ischt. Ruassig, bluatig und mit an derwämerschtn Grindd hoterscha af den Besn öbn gkepp, dassar zemindigscht ban Fliagn nit en Wold ognfollt. Ramml ischt en Freifliagar foscht in an Gleitflug nochngfohrn und hot olles ze tian gkop, dass dr Gschnitztolar schtott af Pedaun nit kerschzngeroda zen Ölprar umen gfohrn ischt. Densn sei Fahrschtl ischt au und nieder, hin und hear gongen, as wennar in a Weettrhex, asöar Windhösa, eigngerotn war. Ober Ramml hots gallign schünn noar derwürkt, dass der Gschnitztolar af Padaun öbn a poor riabigara Kurvn derkrotzt hot. Dörscht hotn Ramml knopp ibra a möösigs Feld geloatet und hotn vön längsumar wearatn Hexnbesn ogelarscht. As hot drbei holt asöa Batschl getun und dr Gsell ischt en nossn ,woachn Möös untn gelegn. Dr Besn ischt noar laarder Rammlan afn Kogl derhau nochgflögn. Dr zuagerichteta, au und au drekkiga Gschnitztolar ischt zen nachnd Schtekkhözar, an Goschthaus, gongen und hotsa dörscht vön oltn Schtekkhölzar a poor Schpekknädl gebn lossn, dassarscha vö den Schrekkn derhöln hot kennen. „ Bischa en Hexnen en di Händda gerotn „ , hotn dr olta Schtekkhölzar gfrogg und hotn a zwoa a drei Schtamperlar vön Brompan gebn. Af des augn ischt dr Gschnitztolar wöll meahr gleigger ze Zuigg kemmen. Wös noar dunkl woarn ischt, ischtr hoam gongen ins Gschnitztol ummen iber Nesslach, wö manen wianigar oder gor nit sechn hat sölln. Unterwegs ischtr in a teiflisches Hoachweettr gerotn, as wennar untra Traaf gerotn war. Af Gschnitztol entn hottr koa Marl getun iber des Weibes, des arscha do entn af Joas ungelocht hot. Man hotn holt ausgelocht und hotn gfrogg, öbarscha ban Fenschterl derschtoassn oder ban Hennengreifn geklemmp hot. Ear war vö dr Liitza oargfoll, hoter gelögn. Weilnen die Gschnitztolar ober decht nit geglabb hobn, ischter en Zukunft nö viil hoamlar ze Werka gongen mitn Gschprang ze Rammlan af Joas ummen.
Ramml selber ischt, dernochsa en Gschnitztolar ban Schekkhölzar öbn ogelarscht hot, en oan Zug afn Padaunar Kogl derhau gflögn zen Hexnsabbat. Do is zuagongen, gonz hällisch, nit gött, dassa schworschza Messn gfeirscht hattn, hobnsa a nö gegn Viicher und Leit Hexareien ogelot. Di ondrign Hexn sein schün dogewesn und hobn mit dr Hexnmuusig ungfongen gkop. Wö Ramml noar ah öbn gewesn ischt, hobnsa getonzt und Schtoader en Berg derhogelot, dasse gött asö gkilderscht hot. Noar hobnsa nö a Hoachweettr iber di Tribulauna umar derheargezauberscht, desa gewaschn hot. Sella Weettr hobn en di Baurn en Tol untn öft groassa Schaden ungerichtet und des hot en di Hexn gfolln, wennsa di Leit tikkn und trazzn hobn kennen. An Gegnbonn gegn sella Unweettr hobn gött Hexnmoaschtr zewega brocht, wia Pfeifar Huisila vö Plearsch oar gewesn ischt. Ober den hoscha miassn glei ba dr Hond hobn, söbolds ze tondern und ze blitzn ungkep hot, siischt hot nicht genutzt, ausser man hot rechtzeitig di Weettrglöggn derlaitet. Diasn hobn bsundersch gegns Schaurn gkölfn. Die Hexn hobn bold amol drau bschlössn, a gonz gewaltigs Unweettr iber Vols unzerichtn, dasses olles ba Tol derhausschwenzat. Des hobnsa en ar Kaser af Padaun öbn ogeredet und zen Glikk hot des a Jagar, dear zuafällig ba dr Kaser vörbeikemmen ischt, gkearscht. Dr Jagar ischt glei zen Joasar Pforrar gschrungen und hotn gsogg, wos di Hexn do en Schilda fiahrn. Wös Weettr noar mit ollder Gewolt augezöchn ischt, hotr glei di groassa Gölgga vö dr Sonkt Joasar Kürcha geleitet, dia man di Joasar Schella gkoassn hot, und s Weettr hotsa glott verzöchn, uhna dasses eppas underrichtet hat. Ondrign togs sein di 32 Hexn meahr in an Schtodl zommkemmen und Ramml hot ze di ondrign gsogg: „ Wenn di vemoledaita Joasar Schella nit gelaitet hat geschtr, noar hatmer s gonza Vols zomp dr Joasar Kürcha ausngschwenzt“. Des hot as viil gkoassn, dass di Joasar Schella en Hexnen beikemmen ischt, weil siischt war vön Vols, vö Joas und vö Schtofflach nimmar viil ibrig gebliibn noch an sellan Johrhunderschtunweettr. Bekonntrmossn sein di Joasar Schella, dr Öbernbergar Schtiar und dr Schtoanichar Bäar di beschtn Weettrglöggn weit und broat gewesn. As hot ah nö Tunignglägglar und Laurenzaschelln gebn und ondriga ah nö, di gor wöltan gkölfn hobn gegn a Weetr. Wenn a Weettrglögga ober ban Schturbmlaitn asö hoach augnschwingg, dassesa schtellt, noar schlogg dr Klachl nit un und di Glögga woass nit genau, af wellar Seita assa meahr oarschwingen söll. Dörscht, wenn des possiarscht, ischt noar greaschta Gfohr fir di Hexn gebn, dia a Unweettr derhearzaubern, weilsa dörscht glei leibhoftog en dr woadl verkearscht schtianatn und gschtelltn Glögga gfoocht sein und derschtikkn miassn. Wenn di Glögga noar af dr iabedern Seita ausschwingg, noar feirschts di hiinign Hexn ba di Tuurnlächer derhaus und en hoachn Bögen awaus ibersch Kürchdoch. Untn afn Freithöf kennen noar di Leit des Hexngeragga zommkrotzn und eignschiirn in an Komin oder in an Grommlöfn verbrennen, bis nicht meahr ummar ischt dervun. Dia Gfohr hot Ramml af Joas entn schün kemmen gsechn und hot en di ondrign 31 Hexn zuageredet, dassa en näckschter Zeit s Weettrmochn lossn sölltn, weilsa siischt di Joasar Schella amol zeitgerecht schtelln tuat. Noar is gschechn umen Gäta und man ischt hin. Ober dia ibermiatign Hexn hobn nit af Rammlan gelöst und hobn wöll meahr probiarscht a riisigs Unweettr hearzezaubern. As ischt kemmen, wias kemmen hot miassn, di Joasar Schella hot ze laitn unkepp und hotsa gschellt. Af an Schnooll sein di 31 Hexn in dr Glögga innen verschwunddn und sein hiin ah schün gewesn. Olla 31 Hexn vö Vols und vö Joas sein ungschaugger ban Tuurn öbn dürch di Lächer derhausgfölgn,dasses gött asö gfloterscht hot. Oan Toal hots glei schün en Schmirnarboch eigngschmissn und derhausgwenzt ba Tol und di ondrign, di en Freithöf aruntn gelondet sein, hobn di Joasar af a Miischtgreia gschmissn und in an Kolchöfn innen en Vols verbrennt. Di Boader hobnsa noar vergrommlt zen an Schtaab und ah en Booch ogngsaat. Noch dia Luadern hot koa Hund meahr gfrogg, nitamol der Tuifl selber ischt fürchar kemmen mit irgndar Ungschiicht oder siischt Eppan, wös en di seinign Hexn anen Krogn gongen ischt. Des Fuahrwerch mit dihrign Hexnschweschtern hot Rammlan, dia iatz gött meahr alloana ibrig gebliibn ischt, ze denkn gebn und si hot longsum drungedenkt, dassesa af Joas ausn Schtaab mochn miassat, dervoarscha dörscht vö di Leit derschlogn oder in Kolchöfn eigngschiirscht wearscht. Alloana afn Padaunar Kogl derhauzefohrn hotsa ah nimmar gfreidet. Söllsa alloana mit si selber tonzn, hexn und fakkl? Do hotsa an den jungen, fruatign Gschnitztolar Gselln gedenkt, densesa iatz oan fir ollemol ols Löter eintian kannt, weil dearschn ba iahr jo olleweil nö saggrisch ba Gonta war. Di Binggl und Wammern vö seir earschtn, gawachn Kominfohrscht hoterscha zwischnzeitig ah schün ausgkoalt Iatz hotsesa gedenkt, höl ihmer Pfeifar Huiselan ,den Hexnmoaschter aus Pflearsch, dear söll miar des Bürschl ausn Gschnitztol eintian und sölln noar a bissela s Hexnmoaschtern beibringen, wiar olbm welln hot, noar bleibber mör ban Zuigg und hinter ondriga Kiitl ischtr noar ah nimmar hear, dr Gschnitztolar.
Pfeifar Huisela ischt gött gallign meahr ba Rammlan vörbeikemmen af an Hoangarscht, ah wenndr atiabndamol gegn an Hexnzauber gemoaschterscht und öftar en Hexnen kloanweis hoamgezunddn hot. Des hotn Ramml nia asö krump genommen und ausserdem hobnen di Hexn wöll ah apoor Kraitlar gsöötn, denen ear nit aukemmen ischt. S wichtigschta Mittl, des Huisela gegn Hexn ba dr Hond gkop hot, ischt s Bonnbrechn gewesn. Des hot bedeitet, dassar en dr Loga gewesn ischt, vön Schtond außar a Hexarei ins Laara fohrn ze lossn, wennar zeitgerecht dervun derfogg hot. Ba dear Orbat ischtr wöll öftar mit di Pfarrar und di Patern en Schtriit gerotn, weil diasn gemoat hobn, dass gött si fir di Hexn zuaschtändig warn. Ober di oanfochn Leit sein do öft ondriger Moaniga gewesn und hobn Peifar Huiselan gkölt, wenns amol in an Schtool ban Viicha asöa a verdompa Hexarei gebn hot. Di Geischtlichn hobn gött asö a loteinisches Geplopper ungerichtet, an Weichbrunnen gschprengg und noar seinsa meahr meischtns unverrichteter Dinga gongen. Do hot Huisela wöll onderscht augeraump mit di Hexn,dass ogfohrn gewesn ischt oan fir ollemol und en di Schtalla ischt meahr an Oardniga eingekearscht. Vällig ausgetungg hoter di Hexareien, dia verdrahtn, hobn di Baurn gsogg. Huiselan hot man firsch beschta Mittl gegn di Hexn gkoltn.
Wö noar Pfeifar Huisela s näkschta Mol naor ba Rammlan vörbeikemmen ischt, hotsn glei um Rot und Hilfa gfrogg vö wegn den Gschnitztolar Burschn und ear hot zuagsogg, dassarar hilft, weilar af Gschnitztol entn söwisö amol an etlanen Kurpfuscharn vö Hexnmoaschtern s Gsimsa kehrn muass. Rammlan ischt des recht gewesn. Si hot Huiselan an rechtn Merenda gebn und noar hoterscha afn Weg ins Gschnitztol ibern gemocht. Dörscht ischter mit seir Kupplarei ban Gschnitztolar Gselln glei iber Oarscht kemmen wegn ar Heiratarei mit Rammlan vö Sonkt Joas. Ear hot ah zuagsogg, dassar firsch Learn vö dr Hexnmoaschtrarei nicht verlongen tat, wennar amol Rammlas Löter ischt. „ Wos verdiaht manan ban Hexnmoaschtern?“ , hot dr Gschnitztolar gfrogg. „ O mei, an Haufn kunscha do verdiahn“, hot Huisela gsogg derzua. „ Du kunscht s Bonnen, vö Hexn oder Weettr oder a siischtigs Ungschicht, du kunscht af ar Ferggl bergaufohrn, wenn ondriga derhauschnaufn, du bringscht en Tuifl aus ar verruasstn Kuah außar oder dermokscht an bloassn Butter, ah wennda gött a Wosser in an Butterkibl tuascht, a Gams derklaubscha foscht mit der Hond aus der Wond oar, wenndesa gschtellt hoscht und woass nö wos olles, assa dertuascht. Do kunscha noar afs Handdl verlongen, wosa willscht, weilsa di Leit jo nit ze helfn wissen, woascha wöll. Ausserdem braukscha ah koa Schtuira ze zohln. En di Pfarrar und en di Patern muascha holt a bissela ausschtelln, weil dia seinder neidig, wenndn olbm voaraus bischt, mit deir Zaubrarei und si koa Gschäft dermochn mit dihrign loteinischn Gebetlar“. Sella Aussichtn hobn en Gschnitztolar iberzeigg und ear ischt glei mit Pfeifar Huiselan af Joas ummen, Rammlan ols sei Weibes einzetian. Ze Rammlan hotr gsogg: „ Di willi, Ramml, willscha mih ah? „ Diasn hot des Ongebot gött frei gedunkt und si ischtn ummen Hols gfolln vö lautr ar Freida. Si hot af des augn gaach an greassarn Beitl vööl Geld ols Miitgift ausn Hearscht aussar gezauberscht, as wia ondriga Leit an Ascha aussarkrotzn, hots heargsechn. Des hot en Gschnitztolar Gselln dearorscht gfolln, dassar glott nöamol an Besnriitt ba Komin derhaus tian hot welln, wödn Ramml drum gebettlt hot. Desmol ober af an Tandem vö an Hesxnbesn, mit Rammlan hintn drau. Do kennen di Gschnitztolar noar schaugn, wennen Ramml s Geld derhear zauberscht und ear dermit gött frei umenonderwerfn kun, hoterscha gsogg. Vö Neid derschpringen wearn noar dia Gschnitztolar olla mitanonder. Pfeifar Huisela ischt verrichteter Dinga meahr af a schpatarsch Oroatl iber Padaun und en Brennar af Pflearsch hoamgongen. Ramml hotsa firsch Schlenggl und s Besnfahrschtl ins Gschnitztol ummen desmol gonz bsunderschz schiana Federn auggepikkt und en Uhu ogewascht, dasses decht olles a bissl eppan gleichgschaugg firn Hoachzeitsflug. „ Sö“, hotsa gsogg zen Gschnitztolar, „ih warsch und den gonzn Plunder do lossmer af Joas zerugga, ba dia Orschlächer mit der iahrign Schella. En Geldsok und en Uhu nemmer mit ols mein Semer.“ En Hexnböök hotsa derweil af ar Goaßolba ba di Tribulauna viirgekearscht gkop. Der Gschnitztolar Hexnlöter hot olles schün gor nimmar derworschtet und hot ze olln Jo und Amen gsogg. Ear hot selber en groassn Hexnbesn ausn Schipfl hintern Haus gkölt und ischt dermit zen Komin zuagn gongen, firn Flug af Gschnitztol ummen. Di bürchan Besnreiser fir den Schpezalhexnbesn hot Pfeifar Huisela af Plearsch innen zeitgercht ogschniittn und Rammlan gschenkt. „ Du höokkscht di voarn drau, ih und der Uhu schteign hintn au, en Geldbeitl nemmer ah miit und du brauchscht mi gött mochn lossn, noar geits koa Gfarschza do ba Komin derhaus und nochar ah nit, wemmer af Gschnitztol ummen fliagn“, hot Ramml en iahrign frischn Löter ungschoffn. „ Zwoamol dumidum au und ninderscht un“, hot Ramml s Schprichl gsogg und derhin is gongen mit Sokk und Pokk ba Komin derhaus. Der Hoachzeitsbesn hot gonz butterwoach getun, koana Tanzza oder siiischtiga Muggn hoterscha derlabb . Desmol hotsa Ramml den Gschnitztolar Teixllöter nit derwammern lossn, wia friagar af Padaun derhau. „ Mogscht di gött hebn, do voarn afn Besnschtiil, ih klemm di schün ein, dassa mer holt nit ognfollscht zöbersöbn.“, hot Ramml gschriirn. Asö seinsa beada zomp Uhu und Geldsook ungfahrlar ba Komin derhaus gschössn. Kam seinsa af zirka Kürchtuurnheacha gewesn, noar hots an teiflischn Tuschar getun und s Rammlas Haus af Joas hots derrissn en tausnd Drimmer. Di Joasar sein af den Rumplar augn ze schaugn gschprungen und hobn gsechn, wia Ramml, di leschta Hex vö Vols und Joas, mitn Gschnitztolar afn Besn voarn drau ibersch Nässlach ummen ofliag. „ Iatz „ , hobn di Joasar gejuzt, „ hobmer Rammlan,dia zwercha Hex, dia Kominschnogga lös, sölln di Gschnitztolar schaugn, wiasa dermit förschtig wearn, mit dear Teiflsbrantscha. Schpringget, di Joasar Schella ze laitn, dassa niameahr zeruggakimmp“! Völlig a Schtundd hobn di Joasar di Weettrglogga gelaitet und dernoch nö s Schterbagläggl derzua, dasses hilft, Rammlan endgiltig vö Sonkt Joas zen Teifl ze treibn. Ze ar sellan Laitarei hot man ah s Schiidigalaitn gsogg, des man getun hot, wenn oas ausn Dörf gschtörbn ischt. Den Raumhaufn vö di Rammlas Haiserdrimmer zompn ondrign Geragga hobn di Joasar oanfoch ungezunddn und verraump. As wenn di Joasar a gonzes Dörf ausschtaapn miaßatn, hots heargseechn.
Der Hoachzeitsflug vö Rammlan selber ischt siischt tadllöss derhingongen. Zearscht seinsa beada ibersch Nässlacharjöch und ibersch Gschnitztol driibergfohrn, wö a bissela der inndera Wind gongen ischt. Dearschn hatsa foscht gleigger vertrogn gegnen Blosar ummen. Ober Ramml hot jo welln nö a netts Hoachzeitsfahrschtl mochn mitn iahrign Löter und en Uhu. Do issa Richtung Hutzl ibersch Badeila afs Padaschter ummen gflögn und hot nö amol teiflisch ze di beasn Geischter, sella verwondta Ungschichter, dia en der Warberlas Wond lingger Hond entn derhoama gewesn sein, ummen gejutzt, dasses gött asö gkilderscht hot. Diasn hobnsa af des augn totsächlar gemahrscht und zeruggagschriirn. Ober Ramml und dr Gschnitztolar hobns geneatig gkop und si hobn af Hinternennes innen voarn Kürchdoch a Kurva gedraht und sein vö dörscht voarn iber di Hocha Burg meahr hearaus gflögn Richtung Venezaleger, wösa richtig hoachzeitn hobn welln, weils Weettr ah gepasst hot. Dr Leger selber leit unter di Schtoanreisn vö di Hoachnburgarschräfn.Linggs und rechts vön Leger geahts ah meahr schtikkl derho. Do öbn hobnsa ah schiana Fuirschtella gfundn, wösa eppas brotn hatn kennen. Ober wos? Ha, do hot Ramml gött gelocht und hot en Löter ungschoffn a Hexnfuirl ze mochn. Derfir hotr gött brauchn a kloas Hexnschprichl ze sogn und mit an Schtoan af an Zunddernoscht ze reibn, noar ischt glei amol a Fuir banonder gewesn Si ischt nöamol gaach afn Besn ins Käferlöch ummengfohrn a frischa Gams ze höln, dia noar dr Gschnitztolar ausgenommen und ogfealt hot. Di Gams hot Ramml gött en Vörbeiflug mit an Tobbar aus ar schtikklschtn Wond oargeklaub. Si ischt jo ols Hex totsächlar a raffiniarschta Zaubrarin gewesn. En Grindd vö dr Gams hot dr Uhu ze fressn kriag. Und wiasa dearschn saggrisch drungemocht hot an sei Gamsas. Firsch Gamsfleischköchn und wos man derzua olles braucht hot Ramml apoor Hexareien ungschtellt und schün ischt olles dogewesn, wossa gebraucht hobn, einschliesslich vö an kipfran Kessl. Des Wildbratl muasses holt decht gewesn sein, wos den Beadnen noar an Appetit af di Hoachzeitsnocht gemocht hot. A richtiga Hex hot sella schün decht miassn unter freien Nochthimml ba Vöölmuna verbringen. Dr Uhu hot unterdessn augepasst af an durrn, derwitterschtn Forchnschtörfn öbn, dass jo koa Fledermaus, a Beisswurbm oder a siischtigs Ungeziifer derbei schtearscht. A tiabndamol hotr holt „ uhu, uhu, uhu „ gschriirn und hot sein Köpf verdraht völauter assar geglözzt und augepasst hot. En kemmatn Gschmörgatz seinsa noar Beada zen Gschnitztolarsch Hoamatl ogngfohrn, wösa Ramml glei eingerichtet und en di Bettsäkka a nuijes Schtroha eigngschöppet hot, dass man jo richtig lait en dr Nocht. Do söllsa ober ah a Hölzfigurl ols Hexnamulettl eigngetun hobn, wos en Löter fruatigar holtn hat sölln. Gsogg hot mans olbm, dass asö eppas Verhexts hilft.
Wö di ondrign Gschnitztolar noar longsum mitkriag hobn, wear do ens Tol eiar kemmen ischt, noar hobnsa wöll amol teiflisch gebugerscht und gsummst, ober viil dergegnd tian hobnsa ah nit kennen, woascha wöll. Si hatn en di Joasar di iahriga Ramml welln meahr zomp apoor Öxn zeruggaverschenkn, ober diasn hobn donkater ogewunkn und gemoat, dass des Luader, des verdommpa, nör bleibn söllt, wösa iatz ischt – af Gschnitztol entn und aus. As ischt en Gschnitztolarn wöll nicht ondrigs ibrig gebliibn, as wia geweichta Benediktinarpfenniga af di Tiirn zuagn ze nogl und a weisses Elxnhölz en di Tiirschtäkka ze schtekkn, dass Ramml mit dr Hexarei nit unkimmp, wennsa a Tiirschwella iberschreitn söllt. Ramml selber hotsa ols Hex ober holbwegs riabig verholtn, gött do oder dörscht hotsa noar meahr wöll decht a bissela umenonderghexlt ba di Baurn und olleweil holt gschtöhln, wos gongen ischt. Derfir ischt iahr Gschnitztolar Löter mit di Leit nö taamischar woarn, assar zearschtn schünn gewesn ischt. Den ischt sei Weibes ze Köpfa gschtiign, asses heargseechn hot, ear war dr Roblar vön gonzn Tol. Ear hat di schiaschta und di gscheidgschta Frau vö weit und broat, hotr olbm asö gscheida umenonderderzählt, ober do hot manen holt ausgelocht, des Siibnmandl. As sein jo ze dearschn oltn Zeit gött olles Baurn en Gschnitztol gewesn und a zwoa a drei Goschtwürschta, diasa um den sei Gereda nia viil gekimmerscht hobn, wos en Hexelar ah meahr teiflisch geörgerscht hot, weilar olbm olln olles zoagn hot welln, wear ear war. Jo und holt an Pforrar hots ah gebn. Dearschn hot gegn di kloan Hexarein vö Rammlan nicht ausgerichtet, weil manar nia eppas konkret nochderwiesn hot. Si hot holt di Fuahrleit mitn Viicha fuxn lossn , Sesnnägl verbögn oder Hennen verhext, dia di oagnen Oara glei nochn Legn augepikkt hobn. Gearn hotsa ba Baurn en di Kiah a verbrennta Fözza ugngezauberscht. Do hotsa derhoama afn öffnen Heraschtfuir di groassa Muasspfonna verkeahrscht ibersch Fuir vö forchana Scheiter gkep und a Schprichl gsogg. Af des augn hots ruassiga und verbrennta Kuahfözzn ogebn ba den Baurn, densa hoamlar tikkn hot welln. Di Baurn hobn nia gewisst wöhear dear Tuiflsverdruuss kimmp und hobn noar meischtns en Tuifl di Schulda gebn, den ah koa Pforrar ban Schwonz derwuschn hot. Noch apoor Tognen hobn di Kiah di Rufn vön Verbrennen vö selber verloarn, as wenn nicht gewesn war. Jo Salblar und Saftlar hotsa wöll ah nö zommgeköcht, dia gor a bissela letz gewesn warn, wenn man dervun eppas oder zeviil genommen hat. Derfir hotsa olla mäglichn Mittelar und Kreitlar gewisst, diasa gebraucht hot fir an ördntlicha Einnemma oder Einreiba. Do hotsa amol gebraucht: An ältarn Hennenmiischt, weil dearschn ischt eisnhältig und siischt fir eppas guat oder an verriibnen Schtoan vön Truttnschtoan, an getrukndn Fluignpilz oder an Rautn, an ausgschpearschts Bökshoarn, getruknda Käfern, an Biascht vö ar verhextn Kuah, a Huhnabluat, Würschzlar und Kraitlar sonderzohl, jo und ungebruateta Hennenoara und, und,und. Do hotsa geriibn, gschtoassn, geriarscht und gsöötn, bis gallign asöa Saftlaszuig banonder gewesn ischt, woascha wöll. Meischtns hotsa dervun pröbaweisa en iahrign Uhu ze köschtn gebn, dear noar holt a teiflischa Scheissa gkriag hot oder gor vön Mausar geplogg woarn ischt, wennsa vö eppan Gawachn zeviil derwuschn hot oder iberhaup di gonza Massrei misslungen ischt. Mit an Woarscht, af dia Uhutuur augn hotses ausgeprobiarscht, öb s Mittela gerotn ischt oder völleicht eadrar nit. Si hot zen Löter gemoat, dassa decht olbm afn nuijeschtn Schtond vö dr Hexarei bleibn muass, deretzwegn muassa atiabndamol asöa Zuigg zommsiadn und der Uhu geaht dervun eh nit ein, weil des jo a richtig ogerichteter Hexnvögl ischt. Nit seltn hobnsa ober hoamlar ondriga Leit ba dr Dunklheit ba Rammlan eingschlichn,um gegn a Kronkheit oder an Disl vö Viicher und Leit an Fingerhuat vööl vö an Saftl oder Salbl ze dergattern. Gegnen Grimmen hotsa gor wöltan a guats Mittela gkop. Man hot weitlaifig, wia man woass, Hexarei hin oder hear, holt decht asö hoamlar af di Kunscht vö di Hexn nit gonz verzichtet und Ramml hot meahrar dervun verschtonddn, as gött a Lörgat auzelegn oder mitn Türschnäl an Eiter oder an Bauch oder a Genagga oder woas wos siischt nö olles einzeschmürbn, woascha wöll.
Des schtaata Hexngetagga hot en iahrign Löter gfolln und ear hot schün horscht drau geworschtet, dass Peifar Huisela aus Pflearsch kimmp, ihn s Hexnmoaschtern ze learn, weil fir eppas Orschverdrahts ischter jo olbm ze hobn gewesn. Fir eppas Rechts hotr jo asö eppas nit gebraucht, dear Hundd, dear taamischa. Wö Huisela nochar kemmen ischt ze schaugn, wias ba Rammlan geaht, hoter holt glei mit der earschtn Leahrschtundd ungfongen. „S Beschta ischt s Weettrbonnen“, hotr gsogg. „Iatz wearmer Rammlan sogn, si söll ins pröbaweisa an Unweettr hearzaubern, do giahn miar beada noar aussn mittlat ze di Blitza und ih weardr nor zoagn, wiada tian muascht, dassa des Unweettr unverrichter Dinga meahr verzuicht. Ramml ischt voarsch Haus gongen und hot gegnen Hobach derhau gfuchtlt, en Uhu en di Luft gewörfn und Schprichlar gsogg. Glott ischt afamol a teiflisches Unweettr derhearkemmen, geblitzt und getonderscht hots, as wenn di Hälla lös war. Huisela hot zen Gschnitztolar gsogg: „ Sö, iatz giahn mer beada aussn, fürchtn derbschedr holt nit, weil siischt derrichtet man nicht aus“. Si sein beada voar di Tira gongen und der Rammlas Löter hotsa wöll dearmossn gförchtn voar di Blitza, dassar glei meahr ens Haus eign gschprungen ischt. Derweil ischt Pfeifar Huisela holt alloana mitn Weettr förschtig woarn. Wö noar s Weettr vörbei gewesn ischt , una dasses an Schodn underrichtet hot, hotr zen Gschnitztolar gsogg: „ Du Hennelar, du Hösnscheissar, asö dermoch ih aus diar koan Hexnmoaschter, weil ba di ondrign, gfahrlarn Moaschterschtikklar muascha mit grausigarn Ungschichtern und giftign Drochn vö Hexn förschtig wearn, wennda nit gor mitn Tuifl selber raafn muascht“. Dr Gschnitztolar hotsa do af dia seischn Aussichtn augn nit meahr weitar eingelossn und vö olln weitarn Zaubern gor nicht wissen welln. Ear hotsa wöll gschaamp und ischt afn Tennen gschlichn a Schtroah ze schneidn. „ Dear söll gscheidar Schtroah schneidn af di Tennen umenonder wia di Wichtelar en der Nocht, noar zauberschts ah hinter seinar, weil fir an gscheidn Hexnmoaschter ischter nit gerotn oder ze bläd“, hot Huisela ze Rammlan gsogg. „ O eija“, hot diasn gsogg, „ do Huisela kunscha nicht mochn, fir nörmalda Orbatn und firsch Betta tuatrsch schün, mit Leit und Viicha en Tol widerwärschtig ischtr ah ausgiibig und noar is fir mi guat genuag, weil gscheida bin ih miar wöll selber genuag und a nosses Schtroha wear ihdn wöll nit en sein Schofgrindd eignzaubern miassn, dassar ah a bissela eppas innen hot en sein Köpf. Af olla Fälla Huisela donk ihdr holt firn Versuach, an Hexnmoaschtr draus ze mochn, ober en Tol geits eh schün an ondrign dervun, dear holt wöltan öft an Böök schiasst. Du ober passmer jo au, dass man di nit amol ba dr Orbat direkt derwischt, weil siicht schiirscht man di glott af an Scheiterhaufn un“. „ Na, na“, hot Huisela gemoat und ischt seiner Wega gongen. Bold amol dernoch hot man en Tol gkearscht , dass man af Schprugga aussn Pfeifar Huiselan en an groassn Kupferkessl ibran Scheiterhaufn versöötn hot, weil manen ban Hexnmoaschtern derwuschn hot und glei a Tuiflspater dogewesn ischt, dearn wöll beikemmen ischt ban Hexnprözess. Noar is um Pfeifar Huiselan gschechn gewesn. Rammlan und en iahrign Hexelar hots af dia Nochricht augn glott di ganslgeala Haut augezöchn, völauter assa di Ongscht gekrozt hot.
Af den Schrekkn augn ischt Ramml mitn Löter bold amol afs Mogdalenenbergl derhau gewollforschtet, um voar olla Leit en Onschein ze derwekkn, dassa kathölisch warn. Afn Bergl öbn ischt jo a netts Wollfohrschtskürchl fir di heiliga Mogdalena, dia holt gegn olles gkölfn hot, en beschtn gegn missrotnda Jungfrauen und gegn di Windschadn af Patsch aussn. Jo, do hobnsa holt boada afn schtikklen Weg ze der heilign Mogdalena mit a zwoa groassa Bettn en Brotznen laut Roasnkränza gebet, dassn der Schwiitz gött asö oargerunnen ischt. Kam seinsa ban Kürchl öbn untrar Feichta gkökkt und hobn af di Schtrapazn vö der Wollforscht a Brööt gessn und a Goasssmilch getrunkn, noar ischt Ramml woadl gonz rebellisch und augeriarscht woarn, weilsa vön Hobach ummar a Schreien gkearscht hot, des iahr gegöltn hobn muass. Afn Hobach sein jo bekonntermossn Hexn, Geischter und siischtiga Ungschichter schün seit ewign Zeitn derhoma gewesn, dia Unweettr und an Haufn ondriger Unfurbmdr gemocht hobn, wia di Gschnitzar olbm derzählt hobn. Den Ruf hot Ramml oanfoch nit widerschtiahn kennen und si hot zen iahrign Löter, den Siibnmandl, gsogg, ear söllar Zunddern mit an longen Schtiil bringen, noar mochnsa dermit meahr amol a luschtigs Hexnfahrschtl ummen afn Hobach ze di Schweschtern, weil ba iahr gallign wöll decht meahr amol a richtiger Hexnsabbat fällig war. Ausserdem geits en Hobach innen Schlösser mit göldana Sailnhalln und olles ischt aus Krischtall und getonzt wearscht, ass man verrukkt wearn kannt und zessn geits ah holt olles Beschta in jeder Menga. Do sein wöll ah en Hexelar di Augn aussargschprungen, völauter assar sierig worn ischt und si hobnsa af a nuijes Hexnfahrschtl ungerichtet. Desn hobnsa beada getun und derseider hot man en gonzn Gschnitztol nia meahr eppas vö Rammlan und en iahrign Hexelarlöter gsechn oder gkearscht. Afn Hobach öbn sölls dernoch ober nö äftar gerumplt und gepumperscht hobn, wia di Gschnitzar nö longa dernoch olbm derzählt hobn. Wenn des gschtöbnda Paarl nit gschtörbn ischt, noar geitses heit nö do öbn afn Hobach oder Hogar , wiar ah hoasst en Gschnitztol und siischt seinsa wöll untn in der Hälla gelondet, wia man ze glaabn gewisst hot. S Iabedera wearscht wöll schtimmen, wenn Rammlan nit schün meahr ondriga Tappn eingfolln sein. A ze dr domolign Zeit hots Nochrichtngebn unter di Hexn iber weita Schtrekkn und Länder funktioniarscht hobn, ah unar Pöschtkutscha. |